Çocuğu olan işsiz anneye 11 bin 52 TL maaş

Kanun teklifi meclise geldi: Çocuğu olan, çalışmayan kadınlara 11 bin 52 lira maaş!

TBMM'ye Antalya Milletvekili Şerafettin Kılıç tarafından sunulan kanun teklifinde dar gelirli annelere, çocuklarına daha iyi bakmaları için maaş bağlanması talep edildi.

Teklif ile doğum oranlarının artırılmasının amaçlandığı bildirilirken Aile Yılı'nda sunulan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin özetinde şu ifadelere yer verildi:

Teklif ile; toplam hane halkı aylık geliri net asgari ücretin üç katından az olan, en az bir çocuğu bulunan ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4'üncü maddesi kapsamında herhangi bir işte çalışmayan kadınlara, bu Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca sigortalılık hakkı tanınarak net asgari ücretin %50'si oranında aylık bağlanması amaçlanmaktadır.

Teklifin gerekçesi:

Aile kurumu, toplumsal dayamşmamn ve sosyal istikrann temel yapı taşıdır. Bu kurumun korunması ve güçlendirilmesi, yalnızca bireylerin değil toplumun bütününün geleceğini ilgilendiren bir konudur. Özellikle kadınların çocuk bakımmdaki yükünü tek başına omuzladığı, ev içinde üretim yaptığı ve karşılığında herhangi bir sosyal güvenceye erişemediği durumlar, hem sosyal adalet hem de ekonomik eşitlik ilkeleri açısından ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Türkiye'de milyonlarca kadın, yalnızca çocuklanna ve evine bakmakla meşgul olduğu için herhangi bir sigorta kapsamına dâhil olamamakta, yaşlılıkta emeklilik hakkı elde edememekte, sosyal yardımlara bağımlı hâle gelmektedir. Bu durum, kadmlann bireysel özgürlüğünü, ekonomik güvencesini ve toplumsal itibarım zedelemektedir

Bu kanun teklifi, toplumsal yapımn en kınlgan kesimlerinden biri olan çalışmayan annelerin sosyal güvenlik kapsamına alınarak düzenli bir gelir desteği ile güçlendirilmesini amaçlamaktadır. Teklif kapsamında, hane geliri net asgari ücretin üç katından az olan, en az bir çocuğu bulunan ve herhangi bir işte çalışmayan kadınlara sigortalılık hakkı tanınmakta; bu kadınlara net asgari ücretin %50'si oranında düzenli bir aylık bağlanması öngörülmektedir. Böylece annelik gibi kamusal değeri yüksek ancak ekonomik karşılığı bulunmayan bir emeğin sosyal güvenlik sistemi içinde tamnması sağlanmaktadır. Kadımn sosyal güvencesiz kalmasım engelleyen bu düzenleme, aym zamanda yoksulluk döngüsünü kıracak, çocukların bakım ve eğitimi için daha sağlıklı ve güvenli bir zemin oluşturacaktır

Anayasa'nm lO'uncu maddesinde ifadesini bulan eşitlik ilkesi gereği, kadm-erkek fırsat eşitliğinin sağlanması devlete yüklenen temel sorumluluklardan biridir. Ancak günümüzde kadmlann önemli bir kısmı çocuk doğurduktan sonra iş hayatından çekilmekte ve sosyal güvenceden yoksun kalmaktadır. Bu da hem kadmlann ekonomik bağımsızlıklanm kaybetmesine hem de iş gücüne katılım oranlannm düşmesine neden olmaktadır. Kadmlann evde çocuk bakımı nedeniyle sosyal sistemin dışında kalmalannm önüne geçilmesi, sadece sosyal adalet açısından değil, aym zamanda toplumsal kalkınma bakımından da hayati bir önem taşımaktadır. Bu teklif, kadmlann görünmeyen emeğini görünür kılacak, kadmlann sosyal haklara erişimini kolaylaştıracak ve sosyal güvenlik sistemine katılımlanm teşvik edecektir

Öte yandan Türkiye'nin karşı karşıya olduğu demografik sorunlar, doğurganlık hızımn son yıllarda ciddi biçimde düşmesiyle daha da belirginleşmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre doğurganlık hızı 2001 yılında 2,38 iken 2023 yılı itibanyla 1,51 seviyesine gerilemiş ve nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,10'un altına düşmüştür. Kadmlann çocuk sahibi olduktan sonra ekonomik güvenliğini kaybedeceği endişesi, bu düşüşte önemli bir etkendir. Bu nedenle, çocuk sahibi olan annelere sağlanacak gelir desteği ve sosyal güvence, doğurganlık eğilimlerini olumlu yönde etkileyebilecek stratejik bir sosyal politika aracıdır Yalnızca kısa vadeli bir sosyal yardım değil, uzun vadeli demografik istikrann sağlanması açısından da bu düzenleme önemlidir.

Aynca, sosyal devlet ilkesinin bir gereği olarak devlet, yalnızca çalışanı değil; çalışamayam, evde çocuk bakanı, üretime dolaylı katkı sunan bireyi de gözetmekle yükümlüdür. Bu kanun teklifiyle, sosyal devlet anlayışı güçlendirilmekte, annelere dair politika alanı somut bir güvenceye bağlanmaktadır. Böylece hem kadın yoksulluğunun önlenmesi hem de kadın emeğinin tanınması açısından önemli bir adım atılmış olacaktır.

Bu teklif, yalmzca bireysel bir destek paketi değil; sosyal adaletin güçlendirilmesi, kadmlann sosyal güvenlik ağma dâhil edilmesi, doğurganlık oranlannm artıniması, kayıt dışı ev içi emeğin görünür kılınması ve sosyal devlet ilkesinin somutlaştıniması bakımından bütüncül bir sosyal politika önerisidir. Yasalaşması hâlinde, çocuk sahibi çalışmayan kadınlar için yalmzca ekonomik değil; aynı zamanda psikolojik, toplumsal ve hukuki anlamda da koruyucu bir kalkan olacaktır.

Kanun teklifinde madde gerekçeleri şu şekilde verildi:

MADDE 1- Bu maddeyle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanumma "Ek Madde 24" başlığı altında yeni bir düzenleme eklenmektedir. Düzenleme ile, çoeuk sahibi olmasına rağmen herhangi bir işte çalışmayan ve hane geliri belirli bir seviyenin altında kalan kadınlara sosyal güvenlik ve gelir desteği sağlanması amaçlanmaktadır. Buna göre, hane gelirinin net asgari üeretin dört katından az olması, en az bir çoeuğun bulunması ve 4. madde kapsamında herhangi bir işte çalışılmıyor olması şartlan birlikte sağlamyorsa, bu kişiler 4/b kapsamında sigortalı sayılacak ve devlet tarafından prim ödemeleri karşılanacaktır. Aynı zamanda bu kişilere, net asgari üeretin %50'si oramnda düzenli aylık bağlanacaktır. Bu düzenleme, hem sosyal güvenlik sistemine katılımı artırmakta hem de çocuk bakımı gibi görünmeyen bir emeğe kamusal bir değer atfetmektedir. Usul ve esaslar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından çıkanlacak yönetmelikle belirlenecek, böylece uygulamada esneklik ve yerel ihtiyaçlara uygunluk sağlanacaktır.

MADDE 2- Bu maddeyle, ilk uygulama yılı olan 2025 için yapılacak ödemelerin hangi bütçe kaleminden karşılanacağı düzenlenmektedir. Buna göre. Ek 24. madde kapsamındaki ödemeler, 2025 yılı için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinde yer alan yedek ödenekten karşılanacaktır. Bu geçici maddeyle, düzenlemenin yürürlüğe girer girmez uygulanabilmesi ve bütçesel açıdan aksama yaşanmaması teminat altına alınmaktadır.

MADDE 3- Kanunun Resmî Gazete'de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmesi öngörülmektedir. Böylece gerekli yönetmelik düzenlemeleri ivedilikle yapılabilecek ve hak sahipleri bir an önce destekten faydalanabilecektir.

MADDE 4- Kanunun yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına verilmiştir. Bu, Anayasa'mn yürütmeye ilişkin genel hükmü gereğince standart bir uygulamadır.

Kanun teklifinin metni ise şöyle:

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

"EK MADDE 24- Toplam hane halkı aylık geliri net asgari ücretin üç katından az olan en az bir çocuk sahibi kadınlardan 4 üncü madde kapsamında bir işte çalışmayanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar ve bunlara net asgari ücretin %50'si oranında aylık bağlanır. Bu kişilerin sosyal güvenlik primleri ve ayhklanna ilişkin ödemeler Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulacak ödenekten karşılamr

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken çıkanlacak yönetmelikle belirlenir."

MADDE 2-5510 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir

"GEÇİCİ MADDE 103- Ek 24 üncü madde kapsamında 2025 mali yılında yapılacak ödemeler, 5018 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyannca Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığıma 2025 yılı bütçesinde yer alan yedek ödenekten karşılamr."

ŞİMDİ NE OLACAK?

Yeni Yol Grubu tarafından verilen kanun teklifinin görüşmeleri gelecek günlerde başlayacak. Oylamada kabul edilirse gündmee alınır. Süreçten haberdar olmak, başvuruyu kaçırmamak için mobil uygulamamızı indirin
Android > Tıkla İndir
iOS için > Tıkla İndir